Yazlık Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinin Tarımsal Özellikler Bakımından Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 747
/ 
PDF İndirme: 489
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss1pp68-81Anahtar Kelimeler:
Yazlık ekmeklik buğday, sertlik, proteinÖzet
Bu çalışma, 2011-2012 üretim sezonunda Diyarbakır Merkezde yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Deneme materyalini 25 genotip oluşturmuştur. İncele-nen tüm özellikler yönünden, genotipler arasında p≤0.01 düzeyinde önemli farklılıklar olduğu belirlenmiştir. GGE biplot ve korelasyon analizi sonuçlarına göre; tane verimi (TV) ile hektolitre (HL) ve bin tane ağırlığı (BT) arasında pozitif ve önemli, protein (PR) ve yaş guluten (YG) oranı ile negatif ve önemli ilişki olduğu gö-rülmüştür. Ayrıca, tane sertliği (SRT) ile TV, HL ve BT arasında negatif korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Biplot modeline göre; PC1 %36.39, PC2 %26.80, PC1+PC2 toplamda %63.19 oranında genotipler arasındaki varyasyonu açıklamıştır. TV’de G8, G11 ve G22, PR ve YG için G17 ve Sagittario en iyi hatlar olarak belir-lenmiştir. Özellikle, öne çıkan hatların takip edilerek çalışmanın bir yıl daha tekrarlanmasına ve G2, G4, G17, Sagittario çeşidinin kalite odaklı ıslah programlarında ebeveyn olarak kullanılmasına karar verilmiştir.
Referanslar
Abate, F., Mekbib, F., Dessalegn, F. 2015. GGE biplot analysis of multi-environment yield trials of durum wheat (Triticum turgidum Desf.) genotypes in North Western Ethiopia. American Journal of Expanded Agriculture, 8: 120-129.
Ajalli, J., Salehi, M. 2012. Evaluation of drought stress ındices in barley (Hordeum vulgare L.). Annals of Biological Research, 3(12): 5515-5520.
Akçura, M. Kaya Y. 2008. Nonparametric stability methods for interpreting genotype by environment interaction of bread wheat genotypes (Triticum aestivum L.) Genetics and Molecular Biology, 31(4): 906-913.
Akçura M. 2011. The relationships of some traits in Turkish winter bread wheat landraces. Turk J Agric For 35: 115-125.
Aktaş, H., Kılıç H., Kendal E. Altıkat A. 2010. Diyarbakır koşullarında bazı ekmeklik (Triticum aestivum L.) buğday çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurlarının değerlendirilmesi, Uluslararası Katılımlı Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği Sempozyumu (24-26 Diyarbakır, Mayıs 2010), s. 357-363.
Aktaş, H. 2017. Türkiye’de yoğun ekim alanına sahip bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin destek sulamalı ve yağışa dayalı koşullarda değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(03): 86-97.
Anonim. 1969. American Assosciation of Cereal Chemists, Cereal Laboratory Methods (7. Baskı) A.A.C.C., Inc. St. Paul. Minnesota.
Anonim. 1982. ICC-Standart No:115/1. International Association for Cereal Chemistry.
Anonymous. 2000. AACC. Approved Methods. Volume 2, 8th Edn. Repr. American Association of Cereal Chemists, St.Paul, MA, USA.
Aydoğan, S., Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Yakışır, E. 2014. Farklı tane iriliğinin ekmeklik buğday kalitesine etkisi. Selçuk Tar Bil Der, 1(1):27-33.
Bayramoğlu, Z., Gündoğmuş, E. 2010. Kurak iklim bölgelerinde organik tarım ve geleceği: Konya ili örneği. International Conference on Organic Agriculture in Scope of Environmental Problems. 37 February 2010 Famagusta, Cyprus Island.
Blue, EN., Mason, SC., Sander, DH. 1990. Influence of planting date, seeding rate and phosphorus rate on wheat yield. Argon. J. 82: 762-768.
Doğan, Y., Toğay, Y., Toğay, N. 2014. Türkiye’de tescil edilmiş bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin Mardin - Kızıltepe koşullarında verim ve bazı verim özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tarım Bil. Der., 24(3): 241- 247.
Elgün, A., Ertugay, Z. 1995. Tahıl İşleme Teknolojisi. Atatürk Üniv. Zir.Fak., Yayın No: 297, (2. Baskı) Erzurum, s 481.
Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. 2001. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü, Selçuk Üniv.Zir. Fak.Gıda Müh Böl. Yay. No.2, Konya.
Genstat. 2009. Genstat for Windows (12th edition) Introduction. Vsn International, Hemel Hempstead.
IGC, 2018. International council of cereals. (10.12.2018) available from: https://www.igc.org.tr.
Karaman, M. 2020. Evaluation of yield and quality performance of some spring bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes under rainfall conditions. Int. J. Agric. Environ. Food Sci., 4(1): 19-26.
Khan, K., Shewry, P. R. 2009. Wheat and Chemistry. Fourth Edition. Chapter 4 Criteria of Wheat and Flour Quality. Gordon R. Carson, Nancy M. Edwards. AACC International Inc. St.Paul.
Kılıç, H., Erdemci, İ., Karahan, T., Aktaş, H., Karahan, H., Kendal, E. 2005. Güneydoğu Anadolu Bölgesi şartlarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim stabiliteleri üzerine araştırmalar. GAP IV Tarım Kongresi (21-23 Eylül 2005 Şanlıurfa). s. 809-814
Kılıç, H., Kendal, E., Aktaş, H., Tekdal, S. 2014. İleri kademe ekmeklik buğday hatlarının farklı çevrelerde tane verimi ve bazı kalite özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Derg, 4(4): 87-95.
Ünal, S.S., 2003. Buğday un ve kalitesinin belirlenmesinde uygulanan yöntemler, Nevşehir ekonomisinin sorunları ve çözüm önerileri. Nevşehir Ekonomisi Sempozyumu, 27-28 Haziran, Nevşehir, 15-29.
Özen, S., Akman, Z. 2015. Yozgat ekolojik koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniv. Ziraat Fak. Derg., 10(1): 35-43.
Soylu, S., Topal, A., Sade, B., Akgün, N. 1999. Konya şartlarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. S.Ü. Ziraat Fak. Derg., 13: 60-73.
Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Hamzaoğlu, S., Demir, B., Özdemir, F. 2016. Ekmeklik buğday, buğday unu ve kepek protein oranlarının karşılaştırılması. Bahri Dağdaş Bitk. Araş. Derg., 5(1): 22-27.
Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Hamzaoğlu, S., Demir, B., Yakışır, E. 2017. Kışlık ekmeklik buğday çeşitlerinde zeleny sedimantasyon ile verim ve bazı kalite özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Bahri Dağdaş Bitk. Araş. Derg., 6(1): 10-21.
TÜİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri. www.tuik.gov.tr.
Yan, W., Reid, JF. 2008. Breeding line selection based on multiple traits. Crop Sci 48: 417-423.
Yan, W., Tinker, N.A. 2006. Biplot analysis of multienvironment trial data: Principles and applications. Canadian Journal of Plant Science 86: 623–645.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
