Şanlıurfa-Harran Ovası Koşullarında Yetiştirilen Bazı Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinin Verim ve Lif Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7360776Anahtar Kelimeler:
Pamuk, verim, lif kalitesi, performans, çeşitÖzet
Çalışma, 2021 yılında Harran Ovasında yürütülmüştür. Çalışmada üreticiler tarafından tercih edilen pamuk çeşitleri (Candia, Zena, Kaira, Lodos, Livzara, Bomba, Fiona, May-455, Lima, Lazer) materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada, dekara verim (kg/da), çırçır randımanı (%), lif kopma dayanıklılığı (g/tex), lif inceliği (mic), lif uzunluğu (mm), lif olgunluğu (%), lif üniformitesi (%), kısa lif indeksi, lif kopma uzaması (%), yansıtma değeri (Rd) ve sarılık değeri (b+) incelenmiştir. Çeşitler arasında incelenen özellikler bakımından önemli düzeyde istatistiki farklılıkların bulunduğu belirlenmiştir. Dekara verim bakımından Fiona ve Candia çeşitlerinin performansı diğer çeşitlere nazaran daha üstün bulunmuştur. Ayrıca verim bakımından iyi performans gösteren çeşitlerin aynı zamanda lif kalite bakımından da üstün oldukları diğer çeşitlere göre tekstil bakımından daha fazla tercih edilebileceği sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Bilbro, J.D., Ray, L.L. 1973. Effect of planting date on the yield and fiber properties of three cotton cultivars Agronomy Journal, 65: 606- 609.
Çoban, M., Çiçek, M. 2017. Nazilli koşullarına adapte olabilecek ileri pamuk hatlarının verim ve lif kalite özelliklerinin belirlenmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20(Özel Sayı): 222-226.
Desalegn, Z., Ratanadilok, N., Kaveeta, R. 2009. Correlation and heritability for yield and fiber quality parameters of ethiopian cotton (Gossypium hirsutum L.) estimated from 15 (diallel) crosses. Kasetsart Journal (Nat. Sci.), 43: 1-11.
Jost, P. 2005. Cotton fiber quality and the issues in Georgia. Department of Crop and Soil Sciences Cooperative Extension Services. Bulletin 1289.
Karademir, E., Karademir, Ç., Ekinci R., Sevilmiş, U. 2015. İleri generasyondaki pamuk (Gossypium hirsutum L.) hatlarında verim ve lif kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2:100-107.
Karademir, E., Karademir, Ç., Sevilmiş, U. 2017. Bazı pamuk (Gossypium hirsutum L.) genotiplerinin verim ve lif teknolojik özellikler bakımından değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniv. Tarım Bilimleri Dergisi, 27(2): 183-191.
Karademir, E., Karademir, Ç., Ekinci, R. 2020. Pamukta bazı agronomik uygulamaların verim ve lif kalite kriterleri üzerine etkileri. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(4): 3052-3063.
Kechagia, U.E., Harig, H. 2003. New perspectives in improving cotton fiber quality and processing efficiency. [http://www.icac.org /cotton_info/publications/tech seminar/Pub_tech_seminar/tis_200 (Erişim Tarihi: 15.05.2011).
Kelly, C.M., Osorio-Marin, J., Kothari, N., Hague, S., Dever, J.K. 2019. Genetic improvement in cotton fiber elongation can impact yarn quality. Industrial Crops and Products, 129: 1-9.
Krieg, D.R. 2002. Fiber quality genetic and environmental affectors. Texsas Tech University Lubbock, Texas. [www.cottoninc.com/2002 Conference Pre sentations /Fiber Quality Genetics], (Erişim Tarihi:15.05.2011).
Küçük, N., Bilgiç, A. 2015. Türkiye’de pamuk arzını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve pamuk arzında 2023 vizyonu. 12. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs, 771-780, Isparta.
Long, R.L., Bange, M.P., Gordon, S.G., Van der Sluijs, M.H.J., Naylor, G.R.S., Constable, G.A. 2010. Fiber quality and textile performance of some Australian cotton genotypes. Crop Science, (4): 1509-1518.
Mathangadeera, R.W., Hequet, E.F., Kelly, B., Dever, J.K., Kelly, C.M. 2020. Importance of cotton fiber elongation in fiber processing, Industrial Crops & Products, 147: 1-7.
Mert, M. 2017. Lif bitkileri. NOBEL Yayınları No: 1734, İkinci Baskı, s 424, Ankara.
Mert, M., Akışcan, Y., Gençer, O. 2004. Inheritance of oil and protein content in some cotton generations. Asian Journal of Plant Sciences, 3(2): 174 176.
Mukoyi, F., Mubvekeri, W., Kutywayo, D., Muripira, V., Mudada, N. 2015. Development of elite medium staple cotton (Gossypium hirsutum L.) genotypes for production in middleveld upland ecologies. African Journal of Plant Science, 9(1): 1-7.
Mutlu, M.H., Karademir, Ç. 2022. Farklı pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinde verim ve verim bileşenleri ile teknolojik ve fizyolojik özelliklerin belirlenmesi-I. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 6(2): 395-406, 2022.
Özbek, M. 2011. Pamukta (Gossypium hirsutum L.) lif ve tohum özellikleri arasındaki ilişkilerin saptanması. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Aydın.
Özüdoğru, T. 2017. Durum ve tahmin pamuk 2017/2018. tarımsal ekonomi ve politika geliştirme enstitüsü TEPGE, Yayın No: 285, ISBN: 978-605-9175-89-0.
Özüdoğru, T. 2021. Dünya ve Türkiye’de pamuk üretim ekonomisi. Tekstil ve Mühendis, 28(122): 149-161.
Poyraz, Z. 2012. Pamuk tarla atığının pirolizi. Journal Of Science And Technology Of Dumlupınar University, (028): 89-96.
Reddy, K.R., Davidonis, G.H., Johnson, A.S., Vinyard, B.T. 1999. Temperature regime and carbon dioxide enrichment alter cotton boll development and fiber properties. Agronomy Journal, 91(5): 851-858.
Shurley, D., Bednarz, C., Anthony, S., Brown, S.M. 2004. Increasing cotton yield, fiber quality, and profit through improved defoliation and harvest timeliness. AGECON-04-94. University of Georgia, Dep. Of Agric. and Applied Econ., Tifton, GA.
Silvertooth, J.C. 2001. Crop management for optimum fiber quality and yield. The University of Arizona. Cooperative Extension. [http://cals.arizona.edu/pubs/crops/az1219.pdf], (Erişim Tarihi: 11.12.2010).
Snider, J.L, Collins, G.D., Whitaker, J., Davis J.W. 2013. Quantifying Genotypic and Environmental Contributions to Yield and Fiber Quality in Georgia: Data from Seven Commercial Cultivars and 33 Yield Environments. The Journal of Cotton Science 17: 285-292.
UPK, 2021. Ulusal Pamuk Konseyi, http://www.upk.org.tr/ (Erişim Tarihi: 10.12.2021).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.